مقدمه: هدف از این مطالعه، بررسی آناتومی و آنالیز آنتروپومتریک کانال اپتیک و ساختارهای اطراف آن با توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه ی توصیفی-تحلیلی که از پاییز 1398 تا تابستان 99 انجام شد، تصاویر CBCT (Cone-beam computed tomography) از 150 بیمار مراجعه کننده به یک مرکز درمانی شهر تهران انتخاب گردید. شکل، طول و عرض نقطه ی میانی کانال اپتیک، ابعاد حفره ی اربیتال و فاصله ی بین کانال اپتیک تا نازیون و ستونک بینی، اندازه گیری شد. داده ها توسط آزمون های t-test و One-way ANOVA تجزیه و تحلیل شدند و سطح معنی داری 05/0 > p value در نظر گرفته شد. یافته ها: شکل کانال در سمت راست در 64/7 درصد افراد، قیفی شکل، در 32 درصد، ساعت شنی و در 3/3 درصد، آمورف و در سمت چپ، 64 درصد، قیفی شکل، 34/7 درصد، ساعت شنی و 1/3 درصد، آمورف بوده است. میانگین طول کانال در سمت راست به طور معنی داری بزرگ تر از سمت چپ بود، اما میانگین عرض نقطه ی میانی کانال در سمت راست به طور معنی داری از سمت چپ کمتر بود (0/001 > p value). ارتفاع حفره ی اربیتال در سمت راست به طور معنی داری کوچک تر از سمت چپ بود (0/034 = p value)، اما عرض اربیتال بین سمت راست و چپ تفاوت معنی داری نداشت (0/232 = p value). فاصله ی بین نازیون تا انتهای اربیتال کانال و انتهای کرانیال کانال و همچنین فاصله ی بین ستونک بینی تا انتهای اربیتال و کرانیال کانال، در مردان به طور معنی داری بیشتر از زنان بودند و همچنین در سمت راست بطور معنی داری از سمت چپ، کمتر بودند (0/001 > p value). نتیجه گیری: دانستن آناتومی کانال اپتیک و ساختارهای اطراف آن، به جلوگیری از اتفاقات ناخواسته کمک خواهد کرد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه و هدف: افزایش استفاده از اسکن های توموگرافی کامپیوتری در دندانپزشکی، به ویژه برای ایمپلنت ممکن است پرتوگیری و خطرات آن را به طور قابل ملاحظه ای افزایش دهد. در طی سال های اخیر توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی به عنوان یک مدالیته تصویربرداری دندانپزشکی معرفی شده است. هدف این مطالعه مروری ارایه اطلاعات جامعی بود که تا به امروز در باره دوز پرتوی و کیفیت تصاویر توموگرافی کامپیوتری مولتی اسلایس (MSCT) معمولی، توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (CBCT) و رادیوگرافی پری اپیکال در تصویربرداری دندانپزشکی منتشر شده است.روش بررسی: مروری بر متون با جستجو در بانک های اطلاعاتی PubMed، Google Scholar،Science Direct and Scopus با استفاده از واژگان کلیدی (CBCT, MSCT, Periapical radiography, radiation dose of dentistry ) انجام شد. محدوده جستجوی مقالات بین سال های 1993 تا 2015 بود.نتیجه گیری: در مقایسه با MSCT زمان اسکن کوتاه و دوز پرتوی کمی داشته، اما در مقایسه با رادیوگرافی پری اپیکال دوز پرتوی بالاتری داشت. در عوض CBCT با آشکارساز صفحه مسطح نسبت به MSCT از قدرت تفکیک فضایی بالاتری برخوردار بود. همچنین رادیوگرافی پری اپیکال کنتراست تصویر خوب و قدرت تفکیک نسبتا بالایی داشت. به طور کلی،CBCT برای تصویربرداری از بافت های سخت مناسب بوده و MSCT برای تصویربرداری از بافت های نرم ترجیح داده می شود.

مقدمه: کانال های تغذیه ای در قدام مندیبل از شاخه ی اینسایزیو عصب تحتانی منشا گرفته که آسیب های جراحی به آن ها می تواند باعث خون ریزی بیشتر و بی حسی بعد از عمل شود. هدف از این مطالعه، بررسی حضور و محل آناتومیکی این کانال ها به وسیله ی (Cone-beam computed tomography) CBCT می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه، تصاویر CBCT مربوط به 196بیمار شامل 89 زن و 107 مرد با میانگین 49/1 سال، از آرشیو بخش رادیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. جنسیت بیمار و محل، تعداد، سایز (عرض مزیودیستالی و باکولینگوالی) و شکل (بیضی یا گرد) کانال های تغذیه ای ثبت شد. نتایج به وسیله ی آزمون Mann-Whitney، Independent t-test و Kruskal-Wallis بررسی شد (سطح معنی داری 0/05 = p value). یافته ها: کانال تغذیه ای در 83/6 درصد افراد وجود داشت که در اکثر افراد مورد بررسی (73/4 درصد) 2 کانال تغذیه ای در قدام مندیبل مشاهده شد. آزمون Independent t-test نشان داد که میانگین قطر مزیودیستالی (0/48 = p value) و باکولینگوالی (0/40 = p value) فورامن تغذیه ای بین نواحی دندان دار و بدون دندان اختلاف معنی دار نداشت. تعداد کانال های تغذیه ای قدام مندیبل در نواحی دندان دار به طور معنی داری بیشتر از نواحی بدون دندان بود (0/001 > p value). نتیجه گیری: کانال های تغذیه ای در اغلب افراد وجود داشت. بین رده ی سنی و تعداد کانال های تغذیه ای قدام مندیبل رابطه ای وجود نداشت. بین جنس و تعداد کانال های تغذیه ای قدام مندیبل رابطه ای وجود نداشت. بین دندان دار یا بدون دندان بودن ناحیه و تعداد کانال های تغذیه ای قدام مندیبل رابطه وجود داشت. آگاهی از این یافته ها پیش از عمل، به وسیله ی تصاویر CBCT تهیه شده، در پیشگیری از عوارض جراحی های مندیبل، مفید می باشد.

زمینه و هدف: گسترش سینوس فرآیندی فیزیولوژیک است که در سلول های رشدی سینوس های پارانازال اتفاق افتاده و به مرور سبب افزایش حجم آنها می شود که موجب ایجاد چالش هایی در فرآیند کاشت دندان و ایمپلنت می گردد. این مطالعه به منظور ارزیابی مورفومتریک سینوس ماگزیلاری توسط توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی (CBCT) انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی تحلیلی روی تصاویر CBCT 100 فرد (52 مرد و 48 زن) با میانگین سنی 45. 32±17. 41 سال در محدوده سنی 27 تا 63 سال مراجعه کننده به کلینیک رادیولوژی تخصصی دهان و فک و صورت در شهر بابل طی سال 1398 انجام شد. میزان گسترش سینوس ماگزیلاری در نمای پانورامیک لایک بر اساس میزان اکستنشن آن بر حسب اولین دندان در قدام و آخرین دندان در خلف ثبت گردید. در نرم افزار NNT در قسمت ایجاد تصاویر پانورامیک لایک ابتدا در مقاطع اگزیال نقطه شروع سینوس ماگزیلاری از سمت اکلوزال مشخص شد و ابعاد مدیولترالی به فواصل 3 میلی متر بالاتر و 3 میلی متر پایین تر اندازه گیری شد. یافته ها: بیشترین میزان پیشروی سینوس در قدام سمت راست مربوط به مزیال دندان 5 (15 درصد) و بیشترین میزان پیشروی سینوس در قدام سمت چپ مربوط به دیستال دندان 3 (15 درصد) و مزیال دندان 4 (15 درصد) بودند که تفاوت آماری معنی داری نداشتند. بیشترین پیشروی در قدام به تفکیک مربوط به دیستال دندان کانین و مزیال پرمولار اول بود. میانگین پیشروی سینوس در جهت مدیولترال 3 میلی متر بالاتر از کف بینی راست در زنان بیشتر از مردان بود (P<0. 05). جنسیت و سن با پیشروی سینوس ماگزیلاری ارتباط آماری معنی داری نداشتند. نتیجه گیری: پیشروی سینوس ماگزیلاری در راست و چپ و همچنین در مردان و زنان در سنین متفاوت به طور تقریبی برابر بود.

مقدمه و هدف: بررسی مورفولوژی و آناتومی ریشه و کانال دندان ها جهت موفقیت درمان ریشه اهمیت زیادی دارد. هدف از مطالعه حاضر تعیین مورفولوژی ریشه و کانال پره مولر دوم فک بالا با استفاده از تکنیک پرتو مخروطی تصاویر توموگرافی کامپیوتری (Cone-Beam Computed Tomography (CBCT)) در یک مرکز رادیولوژی میباشد. مواد و روش کار: تصاویر CBCTبایگانی سال 1393یک مرکز رادیولوژی فک و صورت در قزوین با نرم افزار Romexis ارزیابی شدند. بررسی تصاویر توسط یک رادیولوژیست و یک اندودنتیست از نظر تعداد ریشه ها و مورفولوژی آن ها، تعداد کانال ها، جهت انحنای ریشه و کانال ها در ابعاد باکولینگوالی و مزیودیستالی در دو جنسیت با آزمون مربع کای دو بررسی شد. سطح معناداری برابر 5%درنظر گرفته شده است. یافته ها: مجموعا 106 CBCT که دارای 117 دندان پره مولر دوم بود ارزیابی شدند. در میان آنها 93/2% تک ریشه ای و 6/8% (8 دندان) دو ریشه ای بودند. تفاوت معنی داری از نظر تعداد ریشه ها بین دو جنس وجود نداشت (0/164= Pv). در دندان های تک ریشه ای بر اساس طبقه بندی ورتوچی 59/6% (65 مورد) تیپ I، 2/20% تیپ II، 9/2% تیپ III، 0/9% تیپ IV، 6/4% تیپ V، 1/8% تیپ VI و 1/8% تیپ VII بودند. 87/5% دندان های پره مولر دوم دو ریشه ای در ریشه تیپ I و12/5% تیپ III بودند. نتیجه گیری: در پره مولر دوم فک بالا بیشتر دندان ها تک ریشه و تیپ I وII می باشند. در هنگام درمان ریشه باید این تنوعات آناتومیکی را در نظر گرفت.

زمینه و هدف: کانال اینفرااوربیتال (Infraorbital Canal: IOC) در کف اوربیت قرار دارد که به فورامن اینفرااوربیتال واقع در زیر ریم اوربیت خاتمه می یابد. IOC یک شاخص آناتومیک مهم برای بیحسی های موفق در دندانپزشکی و نیز جراحی های دهان و فک و صورت است. این مطالعه به منظور ارزیابی موقعیت و اندازه های IOC براساس توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی (CBCT) انجام شد. روش بررسی: این مطالعه توصیفی-تحلیلی روی تصاویر CBCT 250 فرد (105 مرد و 145 زن) با میانگین سنی 36. 14±17. 7 سال مراجعه کننده به کلینیک رادیولوژی تخصصی دهان و فک و صورت در شهر بابل طی سال های 1400 لغایت 1401 انجام شد. سه نوع مسیر مختلف IOC از سقف سینوس شامل قرارگیری کامل کانال در سقف سینوس ماگزیلا (نوع یک)، قرارگیری کانال در زیر سقف سینوس ماگزیلا (نوع دو) و معلق بودن کانال از سقف سینوس ماگزیلا در داخل سپتوم یا لاملای سلول اتموئید اینفرااوربیتال (نوع سه) اندازه گیری شدند. همچنین زاویه بین کانال و گرو اینفرااوربیتال با سقف سینوس ماگزیلا، زاویه بین کانال و گرو اینفرااوربیتال، طول کانال و گرو اینفرااوربیتال و فاصله IOC با نقاط آناتومیک مختلف اندازه گیری شدند. فواصل IOC (میلی متر) به تفکیک جنسیت و گروه های سنی با سایر لندمارک های آناتومیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: به طور کلی انواع مسیرهای مختلف IOC از سقف سینوس در نوع یک 39. 4%، در نوع دو 53% و در نوع سه 7. 6% تعیین شد. میانگین فاصله IOC تا ریم اینفرااوربیتال 8. 58±1. 30 و وسط ریشه کانین 10. 16±0. 81 میلی متر، میانگین طول کانال 25. 89±2. 47 و گرو اینفرااوربیتال 5. 06±0. 58 و میانگین زاویه بین کانال و گرو اینفرااوربیتال 153. 20±3. 28 درجه تعیین گردید. به طور کلی فاصله IOC تا وسط ریشه کانین هر دو سمت چپ و راست در مردان بیشتر از زنان بود که این یافته در سمت چپ از نظر آماری معنی دار بود (P<0. 05). بین طول IOC و زاویه بین کانال و گرو اینفرااوربیتال سمت چپ با گروه های سنی ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد (P<0. 05). میانگین فاصله از فورامن تا ریم اینفرااوربیتال و طول IOC متناسب با درجه برآمدگی عصب به سینوس ماگزیلاری بیشتر بود؛ اما میان انواع کانال (درجه برآمدگی عصب) با جنسیت ارتباط آماری معنی داری یافت نشد. نتیجه گیری: رایج ترین مسیر کانال اینفرااوربیتال از سقف سینوس، نوع دو بود. اگرچه شیوع نوع سه کم بود؛ اما باتوجه به خطر بالای این نوع کانال، بایستی جراحان هنگام جراحی در منطقه سینوس و اوربیت برای کاهش آسیب های احتمالی با مورفولوژی و موقعیت آناتومیک IOC آشنایی کامل داشته باشند.

زمینه و هدف: بیماری سینوس های پارانازل از شایع ترین مشکلات بیماران مراجعه کننده به پزشکان متخصص گوش و حلق و بینی می باشد. برای تشخیص صحیح نوع بیماری و تعیین محل دقیق آن علاوه بر معاینات بالینی به تصویربرداری مناسب نیازمندیم. همچنین تصویربرداری از سینوس های پارانازال برای جراحی این ناحیه نیز مورد نیاز می باشد. از میان روش های تصویربرداری رایج، توموگرافی کامپیوتری (CT) تکنیک انتخابی است که دارای مشکلات بسیاری می باشد. مهم ترین آن ها دریافت دوز بالای اشعه توسط بیمار می باشد. هدف این مطالعه مقایسه مدالیته جدید Cone Beam Volumetric Tomography (CBVT) یاCone Beam Computed Tomography ، یا Convsntional CT در ارزیابی مشکلات این ناحیه می باشد.روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی بود. از 40 بیمار مراجعه کننده به بخش گوش و حلق بینی بیمارستان امیر اعلم دانشگاه علوم پزشکی تهران که کاندید عمل جراحی اندوسکوپی سینوس FESS بودند، تصویربرداری Coronal CT و توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی به عمل آمد. تصاویر CT توسط متخصص رادیولوژِی پزشکی و تصاویر توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی متخصص رادیولوژی فک و صورت مشاهده و ثبت شد. متخصص گوش و حلق و بینی در حین جراحی مشاهدات خود را ثبت و اطلاعات آنالیز شد.یافته ها: در هیچ کدام از سینوس های پارانازال و در هیچ یک از مشکلات مورد بررسی، توموگرافی کامپیوتری و توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی تفاوت معنی داری نداشتند (p>0.05).نتیجه گیری: توموگرافی سه بعدی با اشعه مخروطی و توموگرافی کامپیوتری در ارزیابی سینوس های پارانازال تفاوتی نداشتند و با توجه به مزایای CBVT نسبت بهCT  برای تصویربرداری این نواحی قبل از جراحی پیشنهاد می شود.

سابقه و هدف: امروزه توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی شکل (CBCT) به عنوان جایگزینی برای توموگرافی کامپیوتری (CT) در درمانهای دندانپزشکی می باشد. مواد فلزی به کار رفته در دندانپزشکی قادر به ایجاد آرتیفکتهایی حاصل از پدیده سخت شدن پرتو می باشند. در این مطالعه میزان آرتیفکتهای ناشی از سخت شدن پرتو در تصاویر به دست آمده از دو دستگاه NewTom VG و Planmeca Promax با Somatom Sensation 64-Slice CT مورد مقایسه قرار گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی از Implant drilling Model [IMP 1003-L-HD] استفاده شد. ایمپلنت ها (Dentis) با طول و قطر یکسان در نواحی کانین، پره مولر و مولر قرار داده شدند. تصاویر یکسان از هر دستگاه توسط دو نفر مشاهده گر ارزیابی شد. میزان آرتیفکتها بر اساس مقیاس تهیه شده طبق معیارهای کتب مرجع مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده توسط آزمون رتبه ای کروسکال والیس مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: رتبه وضوح تصویر در دستگاه NewTom برابر با0.48 ±4.53، دستگاه Somatom برابر با 0.57±4.14 و دستگاه Planmeca برابر با 0.84±1.80 بود. تفاوت معنی داری در وضوح تصاویر در سه دستگاه مشاهده شد (P<0.001).نتیجه گیری: با توجه به میزان اندک آرتیفکتهای فلزی در دستگاهNewTom VG ، همچنین دوز پایین تر وهزینه کمتر آن در مقایسه باCT ، استفاده از آن به منظور تصویربرداری از بیمارانی که دارای ترمیم ها وسیع، پروتزهای متعدد و یا درمان های قبلی ایمپلنت می باشند توصیه می گردد.

مقدمه: با توجه به افزایش جمعیت افراد سالخورده و به دنبال آن افزایش نیاز به ارزیابی ایمپلنت های دندانی قبل از جراحی، گسترش یافته است که یافتن روشی با بهترین دقت تشخیصی، امری ضروری است. لذا هدف از مطالعه ی حاضر، مقایسه ی دقت نمای پانوراما در رادیوگرافی CBCT با کمک نرم افزار On demand در تعیین شاخص های مورد استفاده در طرح درمان ایمپلنت نواحی بی دندان خلف ماگزیلا بوده است. مواد و روش ها: این مطالعه ی مقطعی از نوع توصیفی-تحلیلی و مشاهده ای بر روی رادیوگرافی های CBCT موجود در آرشیو مرکز تصویربرداری خصوصی 43 بیمار (113 دندان) نیازمند ایمپلنت، انجام گرفت. دو نمای پانوراما و کراس سکشنال در هر رادیوگرافی CBCT با هدف مقایسه ی متغیرها شامل ارتفاع ریج، وجود پاتولوژی، وجود سپتا و نیاز به سینوس لیفت مقایسه شدند. از تست های McNemar و تی زوجی برای آنالیز داده ها استفاده شد. سطح معنی داری 0/05 = p value در نظر گرفته شد. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین و انحراف معیار ارتفاع ریج باقی مانده بر اساس دو روش نمای پانوراما و کراس سکشنال CBCT در هیچ یک از دندان های مورد بررسی تفاوت معنی داری نداشت (0/113 = p value). همچنین نتایج مطالعه ما نشان داد که فراوانی وجود سپتا در سینوس، نیاز به سینوس لیفت، وجود پاتولوژی احتمالی بر اساس دو نمای پانوراما و کراس سکشنال CBCT تفاوت معنی داری نداشت و مشابه با یکدیگر بود (0/99 = p value). نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه ی حاضر و با در نظر گرفتن محدودیت های پژوهش فعلی، می توان دریافت که هر دو نمای پانوراما و کراس سکشنال دارای دقت بالا در بررسی ارتفاع ریج، وجود سپتا، پاتولوژی و نیاز به سینوس لیفت می باشند.